Türkiye – US ve diğer piyasalara etkileri

Türkiye ve ABD arasındaki ekonomik dalgalanmaları daha iyi anlamak için 12 Ağustos 2018’ de Türkiye’deki döviz krizinin doruğunda yazılmış bir yazımı tekrar paylaşmak istiyorum. O zaman yaşananlar ışığında ekonomik gerilimin ve piyasa tepkilerinin daha iyi okunması için umarım yardımcı olur.

12 Ağustos 2018

Geçen hafta hemen herkes icin zor bir hafta oldu. Konu malum, o konuşuyor, bu konuşuyor, bütün TV’ lerde yorumlar, insanların birbirlerine gönderdikleri mesajlar, anlamsız şakalar etc…

Direk konumuza girelim. UsdTry cuma günü 6.80’ i gördü. Nasıl gördü, bir gün öncesi 5.50’ nin üstünde kapatınca teknik olarak bir -Uncharted area – ya girdi. Daha önce 1 milyon ile spekülasyon yapan adam rakamı büyüttü 5 yapmaya başladı. Makinalar ve stoplar devreye girdi ve sabah 6.30’ u vurdu. Akşam üstü ise Trumph’ in tweet’ inden sonra da bi an 6.80’ i bile gördü. Haftayı 6.42’ den kapadık.

>

Şüphesiz su ana kadar çok yanlışlar yapıldı. Okuyanlar bilirler, 2 sene önce +400 baz puanı yapılması gerektiğini yoksa kontrolün kaybedileceğini söylemiştik. Hep piyasanın gerisinde kalındı. Kabine açıklandığında 4.75 olan kur bugünlere geldi.

Bundan sonra ne olur? Son atışmalardan sonra ve de Trump yönetiminden gelen tehditlere bakılırsa Papaz’ın bırakılmasına kadar US’ in (Artık sokak kabadayısından farkı kalmadı ve sahip olduğu gücü göstermek zorunda kalıyor ki bu vahim bir durum) bu döviz ataklarına devam edeceği kesin gibi. Yalnız içinde olmayanlar icin söyleyelim, piyasada alım / satım spread ı 400-500 puanlara kadar çıktı ve algoritmalar işin içinde. Söyle ki almak istiyorsunuz spread ler hemen açılıyor ve fiyat bulamıyorsunuz. Satmak istediğinizde ise platform lar hemen alış kotasyonlarını indiriyor, satmak istediğinizi çok aşağıya satıyorsunuz sonra yine algoritmalar girip alıyor ve de piyasayı yukarı götürüyor. Prime – brokarage dediğimiz bir sistem olduğu icin de spekülasyonu kimin yaptığını bilfiil görmek imkansız

Tetikçi JP Morgan’ a US hükumeti tarafından yaptırılan yok UsdTry 7 olursa Türk bankaları sermayeyi yerler savı gercegi yansıtmıyor. Tabi bankaların durumlarını bilmiyorum ama ben biraz farklı bakıyorum.

Bunları 2008’ de, 2014’ te Rusya’ da birebir yaşamış biri olarak şunu söyleyeyim. Bu tip krizlerde her zaman bir fırsat doğar. Aynı zamanda da dövizden kazandım diyen başka taraftan kaybeder. Enflasyon icin mutlaka ve mutlaka geç de olsa faizlerin artırılması lazım, bu kesin. Better late than never! JP Morganın raporunda yazmayan şey, Türk bonolarındaki fiyatların düşüşünün borçlu bankalara ya da devlete olan katkısı. Tabi likiditeniz sağlamsa ki ben bir problem olduğunu düşünmüyorum. Söyle söyleyeyim Türkiye’nin GSMH’ si yaklaşık usd 900 milyar diyelim. Toplam borcumuz yaklaşık usd 246 milyar özel sektör, usd 200 milyar kadar da devlet diyelim. Bu borç / GSMH oranı – son yıllardaki çılgınca artışa rağmen – dunyanın en dusuk rasyolarından biri. Daha da açalım şimdi diyelim X bankası usd 10 milyar eurobond ihraç etmiş. Yani vadede bu rakamı ve üstünde yazan kuponu ödeyecek. Bu bonoların hepsi 100’ den çıkıyor. Şimdi X bankası likiditesi sağlam, iyi yönetilen bir bankaysa çıkar bu borcu su an piyasadan 60-70 arası fiyattan toplar. Yani dış borcunu usd bazında 30/35% düşürür. Bunu Rus bankaları 2008 ve 2014’ te yaptı.

Diğer bir konu Avrupa’ya contagion riski dediğimiz korku. 2008’ te Alman Dax endeksi 5000 idi daha geçen hafta ise 12 bin. Herşey sisik olduğu icin en ufak bir olayda Dünyadaki fonlar panik yapıyor. Eur tabi düşecek ama yok UniCredit, BBVA, BNP Paribas’ nın Türkiye riskinden dolayı değil ama son 2 gündür araya bir korelasyon koydular!

Son olarak usdtry’ nin bu seviyelere gelmesine şaşırmadık, keşke bu şekilde olmasaydı ama olan oldu silahlar çekildi. Usd’ ı TRY’ ye karşı taşımanın bir faiz maliyeti var. Swaplar size karşı çalışıyor ve de benim düşündüğüm son haftalarda hayatında TRY işlemi yapmamış oyuncularda piyasada. Yarın açılışta yine yukarı olacaktır. Aşağıdaki önemli seviyeler 6.19/6.22, sonra 6, sonra 5.84|5.86 ve de 5.45. Haftanın ilerleyen günlerinde bir toparlama bekliyoruz. Tek bir büyük risk var ki onu düşünmek bile istemem o da Trump yönetiminin -Papaz’ın bırakılmaması durumunda- iyice kudurup Avrupa bankalarına Türkiye İle is yapmayın diye bir tweet atması.

Şanslı kalın.

Atalay