Pazar Yazıları – 7 Haziran 2020

ABD’ deki dolar milyarderlerinin sayısında ciddi bir artış olmuş! Institute for Policy studies’ in yayınladığı bir rapora göre 18 Mart ile 4 Haziran arasında insanlar evde otururken bu milyarder arkadaşların servetleri yüzde 20 artmış, ya da diğer bir deyimle 565 milyar dolarcık… 

https://www.rt.com/business/490867-us-billionaires-got-richer-pandemic/

Değişik bir duygu olsa gerek… Bizim bildiğimiz işe gidip para kazanılır değil mi? Yok bunlar öyle değil! Adam akşam yatıyor sabah kalkıyor bakmış ki daha zengin! 

ABD’deki sokak olaylarının nedenlerinden biri, belki de en can alıcısı bu. Sokaktaki adam parasının yarısını vergiye veriyor bunlar için ise ABD devleti “vergi affı” ilan ediyor. Sıfır faizle borç para veriyor. Ee bunlar da gidip kendi hisselerini borsadan topluyorlar. Fed denilen kurumun yeni görevi fiyat istikrarını filan sağlamak değil! Bunlara destek atmak… Adamın bir ay yetecek parası yok o da ne yapsın atıyor kendini sokağa. 

ABD borsaları demişken ülkedeki mantıklı adamları da ıskalamayalım. Geçen hafta Warren Buffett, Stanley Druckenmiller, David Tepper gibi isimlerin ardından Jeremy Grantham da ABD borsalarındaki durumun tamamen bir “Fake Market” olduğunu açıkladı. Kısaca dediği şu; Tarihsel olarak hisseler en yüksek fiyat / kazanç oranlarında işlem görmesine rağmen ülke yine tarihsel olarak en kötü günlerini geçiriyor. Bu büyük bir tezat ve sürdürülebilirliği yok…

Fiyat / kazanç oranı (price / earnings ratio) bir hisse senedinin alımında ya da satımında ilk bakılacak göstergedir. Kısaca ne kadar düşük olursa hisse senedi o kadar almaya müsaittir. Tabii her ülkeye göre farklılıklar gösterir. Mesela Japonya’da bu oran tarihsel olarak çok daha yüksektir. Bizim memleketten bir örnek verecek olursam 1988 sonlarında, Türkiye’nin en büyük bankaları Mahmutpaşa’ da döviz ararken, Ereğli hisse senedinin fiyat / kazanç oranı 1’ in altındaydı. Keza Ege Biracılık. Daha sonra bu hisse senetleri sahiplerine bir servet kazandırdı. Arabasının arkasına “Bagfas” yazdıranlar bile oldu. (Yeri gelmişken yakında kaybettiğimiz, çok değerli bir borsacı olan sevgili Gülümser Yılmam arkadaşımızı anmadan geçmeyelim. Nur içinde yatsın.) 

Konumuza dönecek olursak; Çok uzun zamandır uyardığım bu sahte piyasalar için COVID-19 sadece bir “black swan event” idi ve olayları tetikledi. Dünya bu şekilde gidemez ve gitmeyecek. Şu an gördüğümüz Trump hazretlerinin sadece Kasım’ daki seçime kadar zaman kazanma çalışmaları ve göz boyamaları. Bu iş umarım ve dilerim ki çok kötü bitmez.

Geçtiğimiz hafta Hindistan’da büyük tayfun felaketi oldu. Bakıyorum da bizim basında pek göremedim. Çin sınıra yığınak yaptı. ABD Hindistan tarafında yer aldı. Kaç kişinin umurunda değil mi? 

Bakalım İngiltere’nin köklü kulüplerinden Newcastle United’ ı almak için Suudilerin yaptığı teklif kabul edilecek mi? Gelen haberler reddedileceği yönünde ama para bu belli mi olur? 

Yazımızı güzeller güzeli, Harry Potter’ ı bizlere kazandıran JK Rowling ile bitirelim. Onun sorunu farklı! 

“People who menstruate.’ I’m sure there used to be a word for those people. Someone help me out. Wumben? Wimpund? Woomud?”

İyi pazarlar dilerim efendim, şanslı kalın 

Atalay