By 
Aman petrol canım petrol
Günaydın, hafta sonu Suudi’lerin Aramco tesislerine bir ‘drone attack’ düzenlendi. Tesislerin yarısının kullanılamayacak duruma geldiği ve bunun günlük dünya petrol arzının yüzde 5’ ine tekabül ettiği söyleniyor. Nitekim bu sabah Brent Futures Singapur’da yüzde onun üstünde bir ‘gap’ ile açıldı. Bu satırları yazdığımda 66.6’ dan işlem görüyor.
ABD Dışişleri Bakanı hemen saldırıların arkasında İran’ın olduğunu belirtti. Bilmiyoruz ve uzun bir zaman -belki de hiç – öğrenemeyeceğiz.
Biraz sakin kafayla düşünelim. Olayın, Trump’ ın İran ile görüşmelerin başlama isteğine her zaman karşı çıkmış ‘Güvenlik Danışmanı, National Security Advisor’ Bolton’u görevden almasından sadece 3 gün sonra gerçekleşmesi tesadüf müdür? Hadi tesadüf diyelim, durgunluğun ortasında yeni pazarlar arayan, iki günde bir iran’a elçiler gönderen Avrupa’nın tutumundan ve Trump’ ın zeytin dalı uzatmasından sonra İran böyle bir şeyi neden, niçin yapsın? Persler sakin ve kurnaz insanlardır. Hiç mantıklı gelmiyor…
Sene başından beri söylediğim bir şey var. Değişik ortamlarda paylaştım. Eğer bir savaş çıkacaksa ki Allah korusun, bu savaş bu bölgeden çıkacak. Petrol fiyatları ne zaman başını aşağı verse mutlaka bir olay patlak veriyor. Petrolün fiyatının hala 60’ larda olması size mantıklı geliyor mu? Dünya’ da bu kadar durgunluk varken petrol neden 10-20 değil de 60’ larda geziniyor. Bütün büyük bankalar, şirketler adam çıkarırken, global ticaret hacmi her gün daha da düşerken, arz/talep ortadayken, niçin petrol hala 60? APİ (American Petroleum institute) diye bir kurum var. Her çarşamba stok raporu yayınlıyor. Petrol de ona göre işlem görüyor! Fiyatlar tamamen futures (derivative, türev) ürünleri piyasasında belirleniyor. Size göre ne kadar gerçekçi? Aşağıdaki grafikte cuma günü kapanışı görünüyor. Tahminim bu son hareket yukarıda bir false – break olacaktır. ‘Ortadoğu’daki son gelişmeler’ başlıklı yazımızda Aramco IPO’ sundan da bahsetmiştik!
Dünyada gerçek ticaret hacmini gösteren trade finance verileridir. Çinli girişimci, Alibaba’ nın kurucusu Jack Ma’ nın Davos’ ta söylediği gibi eğer ticaret durursa, savaş çıkar. Ticaret belki tamamen durmayacak ama 2008’ den beri ihracatın finansmanı çok zor bir hale geldi. İhracatçılar her geçen gün artan fonlama (özellikle ABD doları) zorlukları ile karşılaşıyor. Düzenleyici ve denetleyici (regulatory) kurumlar her geçen gün bankaların ellerini kollarını daha çok bağlıyorlar. Know-Your-Customer (Müşterini iyi tanı), gelişmiş ülkelerin uyguladığı koruyucu tedbirler (Protectionist measures), daha yüksek Basel 3 sermaye zorunlulukları ve her geçen gün artan evrak işleri (paperwork) diğer zorluklar. İşte is bu hale gelince ticaret yavaşlıyor.
Önemli gelişmelerin olacağı bir haftaya giriyoruz. Çarşamba günü Fed, Perşembe günü ise Japonya, İsvicre, Norvec ve Birleşik Krallık (UK) merkez bankalarının faiz kararları açıklanacak. Tabi ki artık kabak tadı veren Brexit hikayeleri ve ABD – Çin Ping Pong maçı da dikkatle izlenen konular olacak. Beklentilerimizi yarınki raporumuzda detaylı ele alacağız.
İyi haftalar
Yorum