By 
Malum genç İtalyan politikacı Sara Cunial’ ın parlementoda yaptığı konuşma benim Goldfinger yazımı teyit etti. Meğerse Goldfinger Bill Gates imiş!
Bayan Cunial sadece güzel değil, cesur bir politikacı olduğunu da kanıtladı. Son zamanlarda çoğu şey birbirine karışmaya başladı. Kısa geçmişten başlayarak 1970’ lere kadar geri gidelim.
12 Şubat 2020’ de ABD borsaları tavan yaptı. Daha sonra Mart başından itibaren gerilemeye başladı. Sadece 8 Mart’ da 4000 puan düştü. Sonra da 1000, 2000, 3000 puan düşmeye devam etti. Fed para basmaya başladı. Bilançosu 9 trilyon ABD dolarına yukseldi. ABD enerji şirketleri büyük paralar kaybetmeye başladı, batma noktasına geldiler. Petrol bir gecede yüzde 30 düştü.
Önümüzdeki günlerde neler olabileceğini öngörebilmek için tarihte neler olmuş iyi değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum. Elimden geldiğince kısa, basit ve anlaşılır anlatmaya çalışacağım.
Vietnam savaşı sonrası 1971 yılında ABD Başkanı Nixon 1944 yılından beri yürürlükte olan (resmi olarak 1945) Keynes’ in fikir babası olduğu Bretton Woods sistemini kaldırmaya karar verdi. Bu sistemde ABD doları altına sabitli idi (Bak. Currency Wars yazımız). ABD doları başaşağı gitmeye başladı. Bu durumdan çok rahatsız olan Başkan Nixon ve gelmiş geçmiş en iyi dışişleri bakanlarından biri, belki de birincisi olarak kabul edilen Kissinger 1973 yılında Suudi’lere bir teklif götürdü. Bu teklif kısaca biz sizden petrol ithal edelim, askeri olarak sınırlarınızı koruyalım sizde bize petrol satın ve Amerikan tahvillerini alıp bizi finanse edin… Yalnız bir şart ile! Petrol kontratlarınızın hepsi tüm dünyada Usd bazında olacak. Yani “Petro-dolar”…
Yeni bir dönem başladı. Tam bir kazan-kazan durumu idi. Çok büyük arap petrol zenginleri, ülkeleri ortaya çıktı. ABD için de her şey gayet iyi gidiyordu. Borçlanma sorununu ortadan kaldırmışlar, ekonomileri şaha kalkmıştı. Bu dönemde Suudilerin rezervleri 500 milyar ABD dolarına yükseldi, 1986’ da da Riyali 3.75’ ten dolara sabitlediler.
Bu güzel düzen niye bozuldu? ABD enerji bağımsızı olmaya karar verdi. Suudilerin en büyük ithalatçısı durumundan crude oil’ in en büyük üreticisi haline geldi. Bu durum tabii ki yalnız Suudilerin değil, Rusya’ nın ve diğer OPEC ülkelerinin hoşuna gitmemeye başladı. Çoğu OPEC ülkesinin gayri safi milli hasılası negatife döndü. ABD çok ileri gitmişti…Bu böyle gidemezdi…
Rusya, Suudi Arabistan ve diğer OPEC ülkeleri yeni arayışlara başladı. Aslında tarihsel olarak Rusya ve Suudi Arabistan hiçbir zaman “best friend” olmamıştı. Fakat bu son gelinen noktada ortak çıkarları örtüşüyordu. Üstelik yeni ve çok büyük bir alıcı bulmuşlardı! Çin…
Suudi’ler Çin ile büyük anlaşmalar yapmaya başladı. 2018’ de Çin Suudilerin en büyük müşterisi haline gelmişti. Amaç Amerikan enerji şirketlerini ortadan kaldırmaktı. Çünkü kendileri daha düşük petrol fiyatları ile rekabet edebiliyordu. ABD kendini ayağından vurmuştu! Petrol-dolar ortadan kalkıyordu, petro-Yuan ortaya çıkmıştı. Bu ABD için sonun başlangıcıydı. Çin bu durumdan memnundu. Çünkü ABD’ nin tarifeler ile devamlı oynamasından ve kendisini şamar oğlanı olarak görmesinden rahatsızdı. Şimdi tam intikam zamanıydı. Şah ve Mat!
Enerji şirketleri ve Amerikan ekonomisi bu son durumdan en büyük darbeyi yedi. Değer kaybeden dolar Amerikan haklının alım gücünü düşürdü, işsizliği zıplattı. Son 50 yılın ABD doları hegemonyası bitiyor muydu? Ama daha en kötüsü gerçekleşmemişti. Çin, Rusya ve Suudilerin Amerikan tahvillerini boşaltmasından sonra ABD’ yi kim finanse edecekti? Sadece Japon Merkez Bankası (BOJ)’ un Amerikan tahvili alımlarını artırması ve İsviçre Merkez Bankası (SNB)’ nın Amerikan hisse senetlerini almaya devam etmesi daha ne kadar sürebilirdi?
ABD şu an tamamen sıkışmış durumda. Öyle ki bundan sonra sadece ve sadece iki opsiyonu kaldı. Yabancıların giderek düşen tahvil alımlarına karşı ya daha da para basacak ve enflasyonu yükseltecek ya da faizleri artırmak zorunda kalacak. Yani kısacası biri b.k diğeri kaka…
Son olarak söylemek istediğim -eğer varsa- Amerikan hisselerinin hepsini satın. Yoksa da açığa satın. Öyle ya da böyle o Dow 10,000’ nin altına gidecek.
Şanslı kalın
Yorum