By 
Dünyada FRA (Forward Rate Agreements), IRS (Interest Rate Swaps), Futures, Options gibi türev ürünleri; 2000’li yılların ortalarına kadar büyük bankalar ve çok uluslu şirketler (Cargill, Volvo vb.) tarafından kendi riskini kontrol (hedge) amacıyla kullanıldı ve önemli miktarlarda işlem gördü. 2008 Eylül ayındaki Lehman krizini tetikleyen en büyük unsurlardan biri olan CDO’s’ler (Collateralized Debt Obligations) ve ETF (Exchange Traded Funds) gibi ürünler 2000’li yıllardan sonra bankacıların ve büyük fon yöneticilerinin açgözlülüğü ve ‘kaldıraç’ çılgınlığı ile çok popüler hale geldi ve 15 Eylül 2008 Pazartesi günü sistemi çökertti. Çoğumuz ‘The Big Short’ filmini görmüşüzdür. Filmin yapımına ilham veren isim Michael Burry isimli küçük/ orta çapta denilebilecek bir para yöneticisiydi ve CDO’leri shortlayarak büyük paralar kazandı. Aynı ismin geçenlerde Bloomberg’de bir yazısı yayımlandı. Burry, daha büyük bir felaketin bu kez ‘index funds’dan geleceğini ve en büyük riskin BOJ’da (Bank of Japan) olduğunu belirtiyor. Fund demişken belirtelim, çok eski tarihlerden beri ‘fon’ kelimesi beni ürkütmüştür çünkü çoğu fonun içinde ne olduğunu ancak paranız battığında anlarsınız!
Hemen hemen aynı günlerde, eski Goldman Sachs’lı ex-New York Fed Başkanı William Bii Dudley’in bir yazısı yayımlandı. Öncelikle bir insan Goldman’dan geliyorsa mutlaka ve mutlaka üzerinde bir düşünmek lazım! Kimine göre Amerikan ‘deep-state, derin devlet’inden olan Dudley, “Fed shouldn’t enable Trump” dedi ve Fed’in Trump’a Çin ile olan ticaret savasında köstek değil destek olmasını önerdi. Fed’in sahibinin kim olduğuna, ne kadar özerk olduğuna dair soruları geçiştirdi. Neyse, bu cuma gününde bu kadar yeter, öğleden sonra US ekonomik verileri var. Zayıf geleceğini tahmin ediyorum, ilk hareket eksi Amerikan Doları olacaktır ama trendi değiştirecek bir dinamik (dün de belirttiğimiz üzere) mevcut değil.
İyi hafta sonları…
Yorum